بازتاب لابیرنتی نوزاد یکی از انواع بازتاب های نوزادی می باشد. نوزاد در ابتدای تولد، بسیاری از حرکاتی که به بقا و رشد سالم کمک می کند را به صورت غیرارادی و در قالب بازتاب ها بروز می دهند. بازتاب ها در سن خاصی شروع و در سن خاصی به پایان می رسد. برخی تا بزرگسالی نیز ادامه دارند. والدین باید نسبت به بازتاب ها آگاه بوده و بتوانند در صورت بروز مشکل آن ها را تشخیص دهند و سریعا به پزشک و روانشناس مراجعه نمایند. یکی از این بازتاب ها، بازتاب لابیرنتی در نوزاد است که در ادامه به آن می پردازیم.
ب
بازتاب ها چیستند؟
بازتاب ها، منظم ترین و سازمان یافته ترین رفتار نوزاد می باشد. وجود بازتاب ها برای رشد سیستم عصبی و عضلانی نوزاد ضروری است. بازتاب ها، پاسخ های فطری و خودکار کودک در مقابل تحریکات مختلف است. برخی از بازتاب ها ارزش بقا برای نوزاد دارند و اگر این بازتاب ها و رفلکس ها در نوزاد وجود نداشته باشند، نوزاد نمی تواند به طور طبیعی رشد کرده و نیازهای اولیه خود را رفع کند.
بازتاب لابیرنتی یا تونیک لابیرنتی
بازتاب لابیرنتی نوزاد[ به دو شکل اصلی روبه جلو و رو به عقب خود را نشان می دهد. این رفلکس به طور کلی یعنی تلاش نوزاد، برای جلوگیری از خم شدن شدید بدن و حرکت دادن بدن در راستای جاذبه می باشد. به این شکل که وقتی که نوزاد از زمین بلند می شود سرش به سمت بالا و وقتی به سمت پایین گذاشته می شود، سرش به سمت پایین حرکت می کند.
بازتاب روبه جلو لابیرنتی، زمانی است که کودک از روی زمین بلند می شود و تلاش می کند که سر، دست و پاهای خود را در راستای بدن حفظ کند. بنابراین سر خود را به سمت بالا حرکت می دهد تا با نیروی جاذبه مقابله کند. همچنین پاهای خود را جمع کرده و تقریبا به حالت جنینی در می آید.
بالعکس بازتاب رو به عقب زمانی است که نوزاد تلاش می کند، هنگامی که در حال زمین گذاشته شدن است، سر و پای خود را به سمت پایین هدایت کرده و از خم شدن بدن جلوگیری می کند.
علت وجود بازتاب لابیرنتی در نوزاد
وظیفه مهم بازتاب لابینتری در نوزاد، ایجاد پاسخ های عضلانی است. این پاسخ ها، هسته و اندام را قادر می سازد تا به تغییرات ظریف در گوش داخلی واکنش نشان دهد. بازتاب لابیرنتی برای تعادل، پردازش شنوایی و تنش عضلانی ضروری است. همچنین باعث توسعه سیستم اتصال عصب به عضله شده که باعث می شود در بزرگسالی فرد بتواند از موقعیت بدن خودآگاه شود.
زمان بروز و ناپدید شدن بازتاب لابیرنتی نوزاد
بازتاب رو به جلو در ماه های سوم و چهارم جنینی ظاهر می شود و تا 4ماه بعد از تولد نیز باقی می ماند. بازتاب رو به عقب نیز تقریبا از اوایل نوزاد به وجود می آید. به طور کلی نوزاد مجاز است که تا 6 ماهگی این بازتاب را از خود نشان دهد. بعد از 6 ماه توانایی کنترل ارادی عضلات برای او وجود دارد. اگر پس از این مدت هنوز کودک نتوانست به طور ارادی عضلات بدن خود را هدایت کند باید به متخصص کودک مراجعه نمایید. با اطلاع از مراحل رشد کودک تا یک سالگی از سلامت کامل او اطمینان حاصل نمایید.
پیامد های اختلال در بازتاب لابیرنتی نوزاد
در صورتی که بازتاب لابیرنتی زودتر یا دیرتر محو شد و یا مختل بود، می تواند مشکلاتی را در آینده نوزاد پیش بینی کند. مشکلاتی مثل:
1- اختلال در تعقیب چشمی که در مهارت خواندن ضروری است
2- مشکل در جهت یابی و حافظه فضایی
3- مشکل در ادراک دیداری
4- اختلال در یادآوری و هجی کردن
5- ناتوانی در یادگیری جدول، ماه های سال، روز های هفته، حروف الفبا و مسائل اینچنینی
6- مشکل در ریاضیات
7- مشکل در خواندن ساعت های عقربه ای
8- عدم علاقه به فعالیت های جسمانی
در صورتی که با تحریک این بازتاب (هنگام بالا بردن و پایین گذاشتن)، واکنش در اندام فوقانی و تحتانی او مشاهده نکردید، حتما او را به پزشک متخصص اطفال یا مشاوره کودک ارجاع دهید.
نظرت چیه؟